του Αντώνη Γκόλτσου

Ένα έγκλημα με φόντο τον ιδιότυπο “εμφύλιο” της Αλγερίας. Στο “Μαύρο Αλγέρι” (Alger la Noire, 2006 στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις, 2008, μτφρ. Μαρία Μηλολιδάκη) του Maurice Attia, ψυχίατρου-ψυχαναλυτή, σεναρίστα και συγγραφέα, η εικόνα είναι στον ήχο. Καταστάσεις, διάλογοι και διαλογισμοί καλύπτονται από τον ήχο των βομβών της OAS, ή του FLN, όταν δεν είναι οι πολυβολισμοί των barbouzes (απαραίτητη η αναδρομή στο Χρονολόγιο και στις σημειώσεις του βιβλίου, πριν και από την πρώτη απόπειρα προσέγγισης του κειμένου).

Το έγκλημα: Τα άψυχα κορμιά μιας νεαρής Γαλλίδας και του Άραβα εραστή της, αν κρίνει κανείς από τη στάση που βρέθηκαν στην Παντοβάνι, πολυσύχναστη παραλία του Αλγερίου, μοιάζει στοιχείο επαναλαμβανόμενο στη γενικότερη σκηνογραφία θανάτου που περιβάλλει την Αλγερία της περιόδου 1954-1962. Και, επί πλέον, δείχνει αναπόσπαστο κομμάτι της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, αφού στην πλάτη του Άραβα είναι χαραγμένα τα αρχικά της Organisation Armée Secrète (OAS) (“Οργάνωση Μυστικός Στρατός”), ταυτόσημη συντομογραφία του “Ολοφυρμού για μία Ανίερη Συνεύρεση”…  

(Η Μπελ, ο Καπαμπλάνκα και ο Ζιρού)

                                                                                                             του Ανδρέα Αποστολίδη

                                                                                         στον Σέργιο Γκάκα για το γκολ του Ζιρού

Η αστυνομική αφήγηση έχει κι αυτή τα δικά της μυστήρια και ερωτηματικά λογοτεχνικότητας. Ένας από τους λόγους είναι η λεγόμενη  «αυτοκρατορία των ενδείξεων», το DNA του είδους. Ο δεύτερος είναι το στοιχείο του παιχνιδιού.

Ξεκινάω από ένα σημαδιακό κείμενο. Carlo Ginzbug Σημάδια – Ρίζες ενός ενδεικτικού παραδείγματος.[1] Στο κείμενο αυτό ο ιταλός ιστορικός μας εξηγεί πώς στα τέλη του 19ου αιώνα ξεπρόβαλε σιωπηλά στο χώρο των επιστημών του ανθρώπου ένα επιστημονικό μοντέλο ή παράδειγμα, βασισμένο στις ενδείξεις και μας συστήνει για να το εξηγήσει τον τεχνοκριτικό Τζιοβάνι Μορέλι, μας θυμίζει ένα ξεχασμένο απόσπασμα του Φρόυντ, το οποίο αναφέρεται εκτενώς στον Μορέλι και ανατρέχει σε μια χαρακτηριστική υπόθεση του Σέρλοκ Χολμς, ρίχνοντας φως στο γεννητικό κώδικα του αστυνομικού αφηγήματος.

της Κωνσταντίνας Μόσχου

Ένα γοητευτικό είδος αφήγησης, όπως είναι η αστυνομική λογοτεχνία, πέρασε αρκετά χρόνια μέχρι να αποδεχθούμε πως δεν είναι παραλογοτεχνία. Θεωρητικά, οτιδήποτε εμπορικό χαρακτηρίζεται έτσι, χωρίς αυτό να είναι σωστό. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και ο Μπαλζάκ, στην εποχή του θεωρείτο υπερβολικός και λαϊκός από ορισμένους ειδήμονες, απαξιώνοντας την κρίση του αναγνώστη.  

Για να πάμε λοιπόν λίγο πίσω στον χρόνο, για να δούμε την εξέλιξη της αστυνομικής αφήγησης! Στο τέλος 18^ου – αρχές 19^ου αιώνα, όταν οι κοινωνίες των πόλεων αλλάζουν ριζικά. Η σύνθεση του πληθυσμού στις πόλεις είναι ένα ανόμοιο μωσαϊκό ανθρώπων κάθε είδους, δημιουργώντας το φυσικό επακόλουθο της αύξησης της εγκληματικότητας.

του Ανδρέα Αποστολίδη

Η Αγκάθα Κρίστυ ως προς την συγγραφική της αξία αντιμετωπίζεται σήμερα με μια ορισμένη συγκατάβαση. Συνοπτικά: ωραία πλοκή, γεμάτη όμως ξεπερασμένες κοινωνικές συμβάσεις. Υπάρχει ο Ρότζερ Ακρόυντ, πάει καλά, έγραψε σε πρώτο πρόσωπο ένα αφήγημα όπου ο αφηγητής είναι ο ένοχος. Μια πρωτοτυπία του whodunit. Εκεί για πολλούς κλείνει σήμερα  το ενδιαφέρον για την συγγραφική προσφορά της. Όμως οι συνεχείς επανεκδόσεις της, η υψηλή θέση που εξακολουθεί να κατέχει στο διεθνές αναγνωστικό κοινό και ο Πουαρό που στέκει πάντα δίπλα στον Χολμς, όλα αυτά γεννάνε κάποιες δεύτερες σκέψεις.

Πράγματι, αρκετά από τα μυθιστορήματα της δεν είναι τόσο αφελή ή θα έλεγα κάθε άλλο παρά αφελή είναι.