της Άννας Δάρδα-Ιορδανίδου 

Η ιστορία αφορά στον γνωστό φιλολογικό καβγά, περί της αξίας του αστυνομικού -αν είναι λογοτεχνία ή όχι- που κράτησε εκατό χρόνια πάνω κάτω. Επειδή οι απόψεις που διατυπώθηκαν φωτίζουν σημαντικές πτυχές της εξέλιξης του αστυνομικού μυθιστορήματος, θεωρώ ότι η αντιπαράθεση αυτή αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας του.

Περιληπτικά, η διαμάχη ξεκίνησε στο τέλος του 19ου αιώνα (1890), όταν οι κριτικοί κι οι θεωρητικοί της αφήγησης άρχισαν να εξετάζουν το αστυνομικό ως ξεχωριστό λογοτεχνικό είδος, ορίζοντας τη νουβέλα του Ε. Α. Πόε «Οι φόνοι της οδού Μοργκ», ως σημείο αφετηρίας. Επίσημα τελείωσε το 1972 με το κλασικό άρθρο του γνωστού αμερικάνου κριτικού Leslie Fiedler, «Cross the border - Close the Gap» (Περάστε τα σύνορα - Γεφυρώστε το Χάσμα).

Από το 1993, τη χρονιά που το μυθιστόρημα του Δανού Πίτερ Χόε Η δεσποινίς Σμίλα διαβάζει το χιόνι μεταφράστηκε στο αγγλικά κερδίζοντας το ενδιαφέρον των βρετανών αναγνωστών, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Το αγγλόφωνο κοινό πρώτα, και όλοι οι υπόλοιποι στη συνέχεια, ανακάλυψαν έναν ολόκληρο κόσμο που αγνοούσαν, τη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία και τους συγγραφείς της. Σήμερα, κάτι παραπάνω από είκοσι χρόνια μετά, οι σκανδιναβοί συγγραφείς και τα βιβλία τους βρίσκονται παντού. 

του Φίλιππου Φιλίππου

Οι σκανδιναβοί αστυνομικοί συγγραφείς πουλούν εκατομμύρια βιβλία και ορισμένοι θεωρούνται καλοί στο είδος τους. Ο Χένινγκ Μάνκελ, ο Τζο Νέσμπο, η Καμίλα Λάκμπεργ, ο Γενς Λαπίντους, είναι δημοφιλείς και στην Ελλάδα. Ωστόσο, η ευπώλητη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία στηρίζεται κυρίως στις εμμονές που ταλανίζουν τους ανθρώπους από τον καιρό του Ίψεν και του Στρίντμπεργκ ως τις μέρες μας: το σεξ, και την τρέλα. Οι βασικοί ήρωες, ακόμα και οι θετικοί, είναι ψυχικώς διαταραγμένοι. Στον αντίποδα, η μεσογειακή αστυνομική λογοτεχνία είναι επηρεασμένη από συγγραφείς που προσπαθούν να ανιχνεύσουν τη σχέση ανάμεσα στο έγκλημα και την πολιτική. Καλλιεργείται κυρίως στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, αλλά και στην Ελλάδα, με εξαιρετικά αποτελέσματα.

της Νίνας Κουλετάκη

«Μια αστυνομική ιστορία είναι μια τραγωδία με καλό τέλος» Raymond Chandler, 1949

Αρχές Μάη βρέθηκα για μία εβδομάδα στο Λονδίνο. Ο καιρός ήταν απολύτως καλοκαιρινός, κι αυτό έκανε την διαμονή μου στην αγγλική πρωτεύουσα ακόμα πιο απολαυστική. Ευχαριστήθηκα, όσο τίποτα, τις βόλτες στην πόλη αλλά και μια σειρά εκθέσεων και εκδηλώσεων που «έτρεχαν» εκείνες τις ημέρες.

Ανάμεσά τους μια πρωτότυπη όσο και ενδιαφέρουσα έκθεση στην British Library. Η Βιβλιοθήκη άνοιξε τα αρχεία της και εξέθεσε –για πρώτη φορά μαζικά και συγκεντρωμένα- βιβλία αστυνομικής λογοτεχνίας καθώς και χειρόγραφα δημιουργών της. Ο τίτλος της έκθεσης –η οποία συνεχίζεται μέχρι τις 27 Μαΐου- είναι Murder in the Library και παραπέμπει –εμμέσως πλην σαφώς- στο πασίγνωστο βιβλίο της «γηραιάς αγγλίδας κυρίας» Agatha Christie, «A body in the library».