Τεχνάσματα και κοινοτοπίες. Πώς διαβάζουμε σήμερα «αστυνομικά»...
Αναδημοσίευση από το Books' Journal 73, Ιανουάριος 2017
Jo Nesbo, Ο Λυτρωτής, μετάφραση από τα αγγλικά: Γωγώ Αρβανίτη, ΜεταίχμιοPocket, Αθήνα 2014, 597 σελ.
Ο Νέσμπο είναι, εμπορικά, το διεθνές αστέρι του αστυνομικού μυθιστορήματος τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια του αιώνα μας. Θέλω να απαντήσω σε δύο ερωτήματα: Πού οφείλει την επιτυχία του; Πόσο σοβαρός συγγραφέας είναι;
Διάλεξα ένα βιβλίο του που εκδόθηκε το 2005, στο απόγειο της σταδιοδρομίας, του για να το διαβάσω δύο φορές. Η πρώτη με το ρυθμό ανάγνωσης ενός οποιουδήποτε αστυνομικού μυθιστορήματος, την οποία θα χαρακτήριζα χαλαρή. Η δεύτερη με εξονυχιστική ανάγνωση των σημείων κορύφωσης και χαλάρωσης της δράσης: Ο Λυτρωτής.
Πριν περάσω στο συγκεκριμένο παράδειγμα να παραθέσω μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της επιτυχίας του, τα οποία συμπίπτουν με την εμφάνιση της νέας τηλεόρασης και των μεγάλων αστυνομικών σειρών των καλωδιακών καναλιών (Sopranos, Wire, Breacking Bad κ.λπ.). Πρώτο χαρακτηριστικό είναι μια πλούσια πλοκή σε ένα ορισμένο βάθος χρόνου με κεντρικό ήρωα του οποίου γνωρίζουμε σταδιακά πολλές από τις υποθέσεις και περιπέτειές του. Ο Χόλε υπακούει σε αυτό το πρότυπο. Πολύ υλικό δράσης, το οποίο δημιουργεί στον αναγνώστη αίσθημα οικειότητας με τον πρωταγωνιστή. Δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο: ο όγκος εδώ μόνο διαφέρει και δημιουργεί μια αίσθηση προσομοίωσης προς το μεγάλο τηλεοπτικό χρόνο των σειρών.
Σε όλα του τα βιβλία ο Νέσμπο συνδυάζει το thriller (τα συμβάντα στη διάρκεια μιας έρευνας) με τη λύση ενός μυστηριώδους εγκλήματος (όπως στο κλασικό αγγλικό whodunit), παίζοντας ταυτόχρονα και με τις δύο προσφιλείς αναγνωστικές προσεγγίσεις. Στην τηλεόραση, το μοντέλο αυτό καθιερώθηκε με πληρότητα στο δανέζικο και αμερικανικόKilling και, πρόσφατα, στο ισλανδικό Trapped, στις μίνι σειρές των δέκα ή των είκοσι επεισοδίων. [...]
Διαβάστε όλο το άρθρο, εδώ.