Φόνος στη Βιβλιοθήκη – III

Written on . Posted in Σχετικά με την την Ξένη Αστυνομική Λογοτεχνία

της Νίνας Κουλετάκη

Συνεχίζοντας την περιήγησή μας στο αλφάβητο της αστυνομικής λογοτεχνίας, όπως αυτό παρουσιάστηκε στην έκθεση της Βρετανικής Βιβλιοθήκης στο Λονδίνο, φτάνουμε στο Q, που αναφέρεται στις Βασίλισσες του Εγκλήματος (QUEENS OF CRIME), κι εδώ συναντάμε μερικές από τις πιο «φονικές» γυναικείες πένες. Αν και η Anne Katharine Green θεωρείται η μητέρα της αστυνομικής λογοτεχνίας, ο τίτλος «Βασίλισσα του Εγκλήματος» έχει αποδοθεί σε τέσσερις ή πέντε συγγραφείς της Χρυσής Εποχής της αστυνομικής λογοτεχνίας: στις Agatha Christie, Margery Allingham, Dorothy L. Sayers, Ngaio Marsh και Josephine Tey. Σήμερα, με τόσες γυναίκες συγγραφείς να ασχολούνται με την αστυνομική λογοτεχνία, ο τίτλος χρησιμοποιείται ευρέως από τους εκδότες κατά την προώθηση των βιβλίων τους!

Και έχουμε φτάσει στο R, το αφιερωμένο στις ράγες και τους σιδηροδρόμους (RAILWAYS). H Agatha Christie ήταν μία από τους πολλούς συγγραφείς που τοποθέτησαν τις αστυνομικές τους ιστορίες σε σταθμούς και συρμούς. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα μυθιστορήματά της «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» και «4.50’ από το Πάντιγκτον». Ειδικά για το πρώτο, στην έκθεση υπήρχε εκτενές αφιέρωμα, το οποίο συμπεριελάμβανε και εκθέματα από την κινηματογραφική του μεταφορά, όπως το αντίγραφο σεναρίου του Sir John Gilwood (με σημειώσεις του και σκιτσάκια), καθώς και φωτογραφίες από τα γυρίσματα της ταινίας του Sidney Lumet.

Το S δεν θα μπορούσε να αφορά παρά στον Sherlock Holmes, τον μεγάλο ντετέκτιβ που δημιουργήθηκε, από τον Sir Arthur Conan Doyle το 1886, «δολοφονήθηκε» από τον δημιουργό του το 1894 και «αναστήθηκε» το 1902, ύστερα από την αφόρητη πίεση που δέχτηκε ο Doyle από τους αναγνώστες του, οι οποίοι απαιτούσαν νέες περιπέτειες του Holmes. Έκτοτε οι ιστορίες του δεν έπαψαν ποτέ να τυπώνονται. Έχοντας εκδοθεί από περισσότερους των 250 διαφορετικών εκδοτικών οίκων, ο μόνος του λογοτεχνικός αντίπαλος είναι ο Dracula του Bram Stoker, αλλά αυτός δεν είναι καν άνθρωπος! Ένα από τα σπουδαιότερα εκθέματα εδώ, ήταν το χειρόγραφο του Doyle «The Adventure of the Retired Colourman», του 1926.

Και ιδού το Τ, το αναφερόμενο στις εξιστορήσεις και την έρευνα αληθινών εγκλημάτων (TRUE CRIME STORIES). Ήδη, από το 1860, τέτοια βιβλία κάνουν την εμφάνισή τους, όπως τα «Who Commited the Road Murder» και το σύγχρονό του «The Road Murder». Πραγματικότητα και φαντασία υφαίνουν ιστορίες μυστηρίου και σασπένς.

Η βόλτα μας στις προθήκες έφτασε στο U, αρχικό για το θέμα UNSUITABLE JOB FOR A WOMAN, μια δουλειά, δηλαδή, ακατάλληλη για γυναίκες. Και, βέβαια, εννοεί την δουλειά του ερευνητή του εγκλήματος. Παρουσιάζονται οι πρώτες σχετικές εκδόσεις: το «Female Detective» με ηρωίδα την G. του 1864 και το «The Lady Detective» του 1870, των Andrew Forrester και H.W. Hayward αντίστοιχα, καθώς και το «Lady Molly of Scotland Yard» του 1913, της Baroness Orczy. Ακολουθούν οι νεώτερες με τις ηρωίδες των Sara Paretsky, Ann Cleeves και άλλων πολλών.

Στο V, που αναφέρεται στους «κακούς» (VILLAINS), δεν μπορούμε παρά να συναντήσουμε παραβατικούς ήρωες, οι οποίοι ωστόσο –με έναν περίεργο τρόπο- δεν μας είναι σαφέστατα αντιπαθείς. Ξεχωρίζουν δύο από αυτούς, ο Raffles του E.W.Hornung και ο Ripley της Patricia Highsmith.

To W εννοείται πως είναι αφιερωμένο στον Wilkie Collins και στην «Φεγγαρόπετρά» του (THE MOONSTONE) του 1868. Κι αυτό είναι απόλυτα κατανοητό, αν αναλογιστούμε πως το συγκεκριμένο μυθιστόρημα θεωρείται το πρώτο έργο αστυνομικής λογοτεχνίας στην αγγλική γλώσσα.

Και φτάνουμε στο X της αγγλικής αλφαβήτου, που μας παραπέμπει στην ξενοφοβία (XENOPHOBIA). Είναι παρατηρημένο ότι σε πολλά έργα συγγραφέων της αγγλικής, κυρίως, σχολής –όπως της Agatha Christie και του Arthur Conan Doyle- είναι συχνό φαινόμενο ο εγκληματίας, ο απατεώνας, ο παραβατικός εν γένει να είναι αλλοδαπός, συνήθως έλληνας (!), ιταλός, αιγύπτιος ή άραβας. Η έκθεση εστίαζε στον Fu Manchu, ήρωα του Sax Rohmer και πρωταγωνιστή πολλών μυθιστορημάτων.

Στο προτελευταίο γράμμα, το Υ, συναντάμε τους YOUNG DETECTIVES, τα παιδιά-ερευνητές του εγκλήματος και τις πρώτες εκδόσεις αστυνομικής λογοτεχνίας για παιδιά. Στην προθήκη τα «Emil and the Detectives» του Erich Kastner (1931), «The Mystery of the Burnt Cottage» της Enid Blyton (1943) και το «The London Eye Mystery» του Siohban Powd (2011).

Η έκθεση και το αλφάβητο τελειώνουν με το Ζ και στην σχετική προθήκη, μόνο του, το «The Tokyo Zodiac Murders» του ιάπωνα Soji Shimada στην αγγλική του έκδοση του 2004. Το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1981 και έκανε πολλές επανεκδόσεις. 

Print