«Ανατομία ενός εγκλήματος» του Φ. Λάδη: Αστυνομικά ποιήματα και τραγούδια
Ο πολυγραφότατος Φώντας Λάδης (Σπάρτη, 1943), ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, μα και στιχουργός (πάνω στους στίχους του έχουν γράψει τραγούδια ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Λοΐζος, ο Θάνος Μικρούτσικο, ο Λίνος Κόκοτος, ο Μάριος Τόκας, ο Δημήτρης Λάγιος και άλλοι), έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος. Έχοντας στο συρτάρι του κείμενα και στίχους, αποφάσισε να δημοσιοποιήσει ορισμένα από αυτά για να τα γνωρίσει το κοινό. Έτσι κυκλοφόρησε ο πρωτότυπος μουσικός δίσκος (CD) Ανατομία ενός εγκλήματος (εκδ. Μετρονόμος) σε στίχους δικούς του και μουσική του Σπύρου Εξάρα, διακεκριμένου κιθαρίστα και συνθέτη τζαζ, κατοίκου Νέας Υόρκης.
Τα τραγούδια ερμηνεύουν ο Δώρος Δημοσθένους, η Γιάννα Κατσαγεώργη, ο Αργύρης Λούλατζης, η Λίνα Ορφανού και ο Γιώργος Νταλάρας.
Τα 11 αστυνομικά ποιήματα του Φώντα Λάδη αποδεικνύουν τη διαχρονικότητα και τον ρεαλισμό των στίχων του. Μπορούμε να πούμε πως οι ιστορίες σε αυτά τα ποιήματα ταιριάζουν με τις νότες του συνθέτη, ο οποίος ζει σε μια πόλη διάσημη για την εγκληματικότητα σε ορισμένες γειτονιές της, όπως το Χάρλεμ, όπου παίζουν οι μουσικοί του.
Αναφερόμενος σε αυτόν τον δίσκο, ο Φώντας Λάδης γράφει:
«Ανατομία ενός εγκλήματος. Το πτώμα ενός άντρα βρίσκεται σ’ ένα λιγοσύχναστο σημείο της πόλης. Πως λέγεται ο νεκρός; Τι δουλειά κάνει; Έχει οικογένεια; Φίλους; Οι αρχές εξετάζουν, ένα προς ένα, όλα τα ενδεχόμενα. Είναι αυτοκτονία ή έγκλημα; Οι έρευνες αποβαίνουν άκαρπες. Τα στοιχεία είναι ελάχιστα. Σε κάποια στιγμή , ωστόσο, ο νεκρός αποφασίζει να ανιστορήσει τη ζωή του…»
Ας δούμε το ποίημα «Ποιος σκότωσε τον Καραλή;»
Ποιος σκότωσε το Νίκο Καραλή,
υπάλληλο σε ξένη εταιρεία;
Κανείς δεν έχει κάτι να μας πει
για τούτη την παράξενη ιστορία.
Ανάσκελα, κοντά στην αμμουδιά,
σε στάση, που θαρρούσες πως κοιμόταν,
τον βρήκαν ένα τσούρμο από παιδιά,
καθώς ο ήλιος βυθιζόταν… […]
Και τα υπόλοιπα ποιήματα έχουν αστυνομική χροιά, έστω κι αν δεν έχουν παρόμοια αστυνομική υπόθεση. Στο «Οι μέρες άπραγες περνούν (Το τραγούδι του ντετέκτιβ)» διαβάζουμε:
Οι μέρες άπραγες περνούν
κι εσύ γυρεύεις τα στοιχεία
να κάνεις την ανατομία
ενός εγκλήματος φριχτού […]
Μες’ απ’ τα μαύρα σου γυαλιά
ψάχνεις το δίχτυ της αράχνης,
το κολτ στην τσέπη σου αδράχνεις
και προχωρείς χωρίς μιλιά.
Το ποίημα «Όταν γεννήθηκα το εικοσιεφτά» έχει πολιτικό χρώμα και παραπέμπει σε περασμένες εποχές του εικοστού αιώνα:
Όταν εγεννήθηκε το εικοσιεφτά
σ’ ένα κάδρο γέλαγε πάντα ο Βενιζέλος
κι από το παράθυρο, σαν σε σινεμά,
πρόσφυγες, χωρίς μάτια, φτάναν δίχως τέλος.
Κι όταν έγινε παιδί, όμορφο ένα τραμ,
μες στις φτωχογειτονιές σύριζα περνούσε,
στην προμετωπίδα του έγραφε ΕΑΜ
κι ένας κόσμος πάνω του παραληρούσε.
Σε κάθε περίπτωση, στα ποιήματα του παρόντος δίσκου, ποιήματα που μπορούν να χαρακτηριστούν «αστυνομικά» (ο ποιητής τα ονομάζει «τραγούδια κόμικ» ή «λογοτεχνία της μεγάλης πόλης»), ο Φώντας Λάδης αξιοποιεί τα διαβάσματά του, τις αναμνήσεις του, αλλά και την Ιστορία, γράφοντας στίχους που ευτύχησαν να μελοποιηθούν από έναν άξιο συνθέτη, να ερμηνευτούν από νέους και από καταξιωμένους τραγουδιστές και να παιχτούν από ταλαντούχους Αμερικανούς μουσικούς.
Βρείτε ολόκληρο το άλμπουμ «Ανατομία ενός εγκλήματος» στα ψηφιακά καταστήματα και τις streaming υπηρεσίες:
Spotify: https://spoti.fi/3quPhnr
iTunes/Apple Music: https://apple.co/44WOGtD
Deezer: https://bit.ly/3OuEEZQ